Inicjatywa wspólnotowa zwana INTERREG to inaczej Europejska Współpraca Terytorialna, stanowiąca część polityki spójności Unii Europejskiej. Dofinansowywana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, rozwiązuje problemy, które wykraczają poza granice krajowe i wymagają podjęcia przez państwa wspólnych działań. EWT umożliwia również wspólne rozwijanie potencjału zróżnicowanych społeczno-ekonomicznie obszarów.
W ramach inicjatywy INTERREG wydzielono 3 komponenty współpracy międzynarodowej: A – współpraca przygraniczna (transgraniczna), B – współpraca ponadnarodowa (transnarodowa) i C – współpraca międzyregionalna, (w nowej perspektywie finansowej 2021-2027 pojawia się dodatkowo komponent D – współpraca z regionami oddalonymi UE). Każdy z komponentów jest filarem dla niżej wymienionych typów programów:
Programy transgraniczne
Współpraca transgraniczna jest jedną z form pogłębiania integracji europejskiej oraz stanowi ważny instrument polityki rozwoju regionalnego UE. Od wielu lat aktywnie wspierana przez UE. Głównym celem tych programów jest promowanie współpracy obszarów granicznych lądowych i morskich, bezpośrednich kontaktów wspierających rozwój gospodarczy i społeczny oraz ochronę środowiska w obszarach przygranicznych, charakteryzujących się zwykle niższym poziomem rozwoju w porównaniu do średniej krajowej. Zmniejszenie izolacji omawianych regionów, a także wzrost ich produktywności oraz jakości życia odbywa się poprzez realizowanie projektów infrastrukturalnych oraz przedsięwzięć typu „miękkiego” w zakresie rozwoju transgranicznych sieci transportowych, energetycznych, telekomunikacyjnych, stymulowania transgranicznego biznesu i małych firm, kultury i mediów, rozwoju inicjatyw społeczności lokalnych, edukacji, rynku pracy, współpracy między obywatelami, biznesem oraz instytucjami.
Programy transnarodowe
Współpraca transnarodowa jest to kooperacja władz narodowych, regionalnych i lokalnych służąca wspieraniu przestrzennej integracji w UE. Dzięki współpracy ponadnarodowej dochodzi do formowania dużych grup regionów europejskich. W ramach komponentu B tworzone są możliwości dla rozwoju infrastruktury transeuropejskiej oraz opracowania strategii rozwoju przestrzennego w skali międzynarodowej, przy uwzględnieniu współpracy miast i obszarów wiejskich służącej zrównoważonemu rozwojowi. Ponadto, finansowane są projekty z zakresu ochrony środowiska i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Większość realizowanych projektów to projekty „miękkie”, stanowiące przygotowanie do przedsięwzięć infrastrukturalnych, wdrażanych w ramach regionalnych lub krajowych programów finansowanych z funduszy strukturalnych.
Programy międzyregionalne
Programy współpracy międzyregionalnej wspierają przedsięwzięcia polegające na wymianie doświadczeń z zakresu rozwoju regionalnego oraz wykorzystania funduszy strukturalnych między miastami, regionami i innymi podmiotami z obszaru UE, jak i spoza niej. Nadrzędnym celem tej współpracy jest poprawa efektywności polityk i instrumentów rozwoju regionalnego i spójności poprzez wymianę informacji na dużą skalę. Programy międzyregionalne wspierają współpracę w skali europejskiej pomiędzy regionami oraz gminami, ukierunkowaną na przepływ i wymianę informacji, wiedzy i dobrych praktyk.
Europejska Współpraca Terytorialna 2021-2027
Programy EWT na kolejną perspektywę finansową lat 2021-2027 będą wpisywać się tematycznie w 5 celów polityki spójności Unii Europejskiej (CP). Dodatkowo określono 2 cele specyficzne dla Interreg (ISO). Każdy Program Interreg będzie koncentrował się na kilku wybranych i ściśle opisanych celach według zasady tzw. koncentracji tematycznej.
| CELE TEMATYCZNE: |
CP 1: Bardziej inteligentna Europa dzięki wspieraniu innowacyjnej i inteligentnej transformacji gospodarczej
|
| CP 2: Bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna Europa dzięki promowaniu czystej i sprawiedliwej transformacji energetyki, zielonych i niebieskich inwestycji, gospodarki o obiegu zamkniętym, przystosowania się do zmiany klimatu oraz zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem |
| CP 3: Bardziej połączona Europa |
| CP 4: Europa o silniejszym wymiarze społecznym przez wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych |
| CP 5: Europa bliżej obywateli |
| CELE SPECYFICZNE DLA INTERREG: |
| CS 1: Lepsze zarządzanie współpracą |
| CS 2: Bezpieczniejsza i lepiej chroniona Europa |
