NonHazCity to projekt edukacyjny, którego celem jest zmiana zachowań konsumenckich dla poprawy stanu środowiska naturalnego. Projekt zakończył się w 2019 roku, ale zostawił cenne wnioski z przeprowadzonych pilotaży w zakresie ograniczenia substancji niebezpiecznych w naszym otoczeniu.
NonHazCity to projekt realizowany również w Gdańsku przez GIWK Sp. z o.o., Urząd Miejski, Uniwersytet Gdański.
O projekcie można przecztać poniżej:
Czym jest substancja niebezpieczna?
Substancja może być uznana za niebezpieczną, jeśli posiada właściwości mające negatywny wpływ na ludzi bądź środowisko, np. jest:
- persystentna (tzn. trwała, a tym samym pozostająca długo w obiegu),
- ma właściwości bioakumulacyjne, czyli zdolność do kumulowania się w tkankach organizmów,
- jest toksyczna,
- może zakłócać pracę układu hormonalnego,
- jest drażniąca,
- powoduje alergie.
Substancje niebezpieczne występują powszechnie w różnych artykułach i materiałach używanych w życiu codziennym, np. jako składniki detergentów, farb, lakierów, kosmetyków czy w postaci różnych związków obecnych w elementach wyposażenia domu i materiałach wykorzystywanych w budownictwie. Osoby korzystające z produktów zawierających takie substancje mają wpływ na ich emisję do środowiska. W praktyce oznacza to, że każda z tych osób staje się małej skali źródłem emisji zanieczyszczeń.
Miasto na detoksie, czyli pilotaż w gdańskich domach
Miasto na detoksie to kampania prowadzona przez Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. (GIWK) w ramach projektu NonhazCity. Jednym z elementów kampanii było pilotażowe badanie obejmujące 9 rodzin zamieszkujących teren Gdańska. Wśród jego uczestników przeważały rodziny 3- i 4-osobowe. Najstarsi, dorośli uczestnicy pilotażu mieli ponad pięćdziesiąt lat (54 i 52), najmłodsi – 32 lata. Dzieci były w wieku od niespełna roku do 18 lat. Celem projektu pilotażowego była próba wyeliminowania substancji niebezpiecznych z najbliższego otoczenia rodzin biorących w nim udział poprzez stosowanie bardziej ekologicznych zamienników bądź zastąpienie szkodliwej chemii samodzielnie przygotowanymi produktami. Pilotaż realizowany był przez 6 miesięcy.
Wyniki badania pilotażowego
W ramach badania wykonano analizy zawartości wybranych związków endokrynnie czynnych w moczu uczestników oraz kurzu domowym. Próbki kurzu oraz moczu pobrano dwukrotnie – na początku i po zakończeniu pilotażu. Próbki kurzu pobierane były w pokojach dziennych, w których mieszkańcy deklarowali najdłuższy okres przebywania (salon), a na 3 dni przed pobraniem próbek wybrany obszar nie podlegał sprzątaniu. Wśród uczestników przeprowadzono ankietę, której celem było zbadanie zależności pomiędzy różnym wyposażeniem domu, a stężeniem wybranych związków endokrynnie czynnych (ang. endcrine disruptors, ED) w kurzu domowym, a także pomiędzy stylem życia oraz nawykami żywieniowymi, a stężeniem ED w moczu osoby badanej. Ankieta pozwoliła na zaobserwowanie następujących zależności:
1. w kurzu domowym stężenie fenoli (bisfenolu A – BPA, bisfenolu S – BPS, nonylfenolu – NF) było wyższe w domach, w których wykorzystywano więcej plastikowych elementów np. przyborów kuchennych, plastikowych dekoracji i pudełek, a także elektroniki
2. stężenie ftalanów (ftalanu dietylu – DEP, ftalanu diizobutylu – DiBP, ftalanu bis(2-etyloheksylu) było wyższe w gospodarstwach domowych, w których wymieniano podłogi i malowano ściany, a także tam gdzie znajdowały się meble z tzw. sklejki.
3. osoby, u których zaobserwowano wyższe stężenie ED częściej stosowały techniki kulinarne związane z plastikowymi torebkami (gotowanie w woreczkach) oraz opakowaniami.
4. spożycie żywności puszkowanej, napojów w plastikowych butelkach oraz kontakt z paragonami wiązało się z wyższym stężeniem BPA w moczu osób badanych.
W celu zwiększenia świadomości nt. szkodliwych substancji znajdujących się w produktach wykorzystywanych przez nas w życiu codziennym oraz wskazania bezpieczniejszych zamienników, partnerzy projektu przygotowali materiały informacyjne. Można je pobrać i wykorzystywać do celów niekomercyjnych z poszanowaniem praw autorskich. Więcej informacji o projekcie oraz materiały informacyjne dostępne są na stronie miastonadetoksie.pl.
Partnerzy projektu NonHazCity
to 18 instytucji partnerskich z Regionu Morza Bałtyckiego: Miasto Sztokholm (Szwecja – lider projektu), Miasto Västerås (Szwecja), Szwedzki Uniwersytet Nauk Rolniczych (Szwecja), Uniwersytet Nauk Stosowanych w Turku (Finlandia), Miasto Pärnu (Estonia), Przedsiębiorstwo Wodociągowe w Pärnu (Estonia), Bałtyckie Forum Środowiskowe (Estonia), Miasto Ryga (Łotwa), Bałtyckie Forum Środowiskowe (Łotwa), Bałtyckie Forum Środowiskowe (Litwa), Regionalny Wydział Środowiska w Kłajpedzie (Litwa), Gmina Kaunas (Litwa), Gmina Šilalė (Litwa), Instytut Nauk Stosowanych (Niemcy), Bałtyckie Forum Środowiskowe (Niemcy) Instytucje miejskie wspierające: z Turku (Finlandia), Hamburga i Lubeki (Niemcy) Gdańsk: GIWK Sp. z o.o., Urząd Miejski, Uniwersytet Gdański.
Partnerzy dążyli do zredukowania emisji substancji niebezpiecznych do Morza Bałtyckiego pochodzących ze źródeł rozproszonych o małej skali, zwiększenia świadomości na temat zagrożeń, wdrożenia działań pilotażowych w instytucjach miejskich, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach domowych. Projekt uzyskał dofinansowanie z programu Interreg Region Morza Bałtyckiego.
Raport projektu nt. zmiejszania substancji niebezpiecznych w lokalnym biznesie
Materiał pochodzi ze strony www.ewt.gov.pl
